GAĞAND

Gağand, bizde yöresel olarak, genel de çocukların biraz ilgi duyduğu bir etkinlik olarak yapılmakta idi. Şimdi durum değişti. 1980 lerden sonra, global olarak tüm dünya da dejenerasyon olgusu sonucu, eski gelenek ve göreneklerin, neredeyse, unutulma noktasına gelinen aşamada, haklı olarak bunu geçmiş zaman dilimi,içinde ve dönemin, olaylarını anlatmaya çalışacağım.

Okuyucularımız, bu gelenek sördürülüyor mu? sanısına kapılmıyacaklarıdır.Gağand, 13 ocak günü, bir nevi çocuk bayramı niteliğinde, çocukların diğer bayramlarda olduğu gibi, gağand’da aynı münval üzere, sabah’ın erken saatlerinden itibaren, bütün köy ve mahalleli, komşu ve akrabalarının evlerini ziyaret edip, kuru yemiş, küçük hediyeler, şeker vs tolpluyorlardı.

Yine yöresel olarak, Alevi ve Kürtçe konuşan ( Kürt Alevileri)’’ Gağandı bazı köylerde daha farklı, kutlamalar ve değişik inanç kült’ü çerçevesinde, kutluyorlardı. 12 ocak akşamından, ertesi günün sabah’ına kadar, kadınlar,evlerde el işleri, halı, kilim, çorap, vb elbislik kumaş gibi makas işleri ile, iğne, iğ vs edavatların kullanılmasını, uğursuzluk getirir, inacı nedeniyle, yapılmamaktadır.

Büyüklerimiz, Gağand’ın, Ermeni pehrizi olduğunu, ve bu bakımdan fazla abartılmadan, kutlanması için, bir nevi uyarıda bulunurlardı.Kadınlarımız, bu bayramda gelebilecek olan, misafirler ve yakınlarını, iyi karşılayıp, güzel yöresel yemek ve kömbeler, bişiler pişirirler.Bazıları yapılan kömbeleri ve bişileri yakın çevresine dağıtırlardı.

Alevi Dedeler’inin bir bölümü, bu bayramın, Alevi geleneklerinde, olmadığını, ancak insanların hangi zaman ve tarih’lerde olurlarsa olsunlar; İçlerinden geldiği gibi ibadet etmelerini ve, hayır dağıtmalarının bir sakınca olmadığını, sıradan sohbetlerinde ve( Cem Ayin’ı) esnasında altı çizilerek vurgulanırdı.

Çocuk bayramı şeklinde geçtiğini yukarıda vurgulamıştım.’’ Köyümüzde 7 ile 15 yaş grubundaki çocuklar, sokağa çıkmadan önce, evdeki en güzel giysilerini giyinip,cicili bicili, ipekli puşuları omuzlarından, göğüs kafeslerinden, aşağı, çaprazına, kuşak ve pantalon kemerine sabitleştirdikten sonra, mahallenin içine çıkılrdı.

Bu gibi kültürel içerikli, etkinliklerimiz, çok heyecanlı ve neşeli geçerdi.Çocukların giyim ve kuşamlarına gösterilen itina sayesinde, O, gün köye uzaktan dahi bakıldığında, renga renk, puşuların köy sokaklarında, göz alıcı, manzaralarla süslenirdi.

Haydar DEMiRCi